|
Jelling, Kamienie Runiczne i Kościół / Na liście UNESCO od 1994 r.
Położone na wschodnim wybrzeżu Jutlandii Jelling było siedzibą duńskich władców w czasach przełomu - przechodzenia z pogańskich wierzeń na chrześcijaństwo. Te zasadnicze dla Danii zmiany, zachodzące w X w., potwierdzają zachowane w Jelling kurhany grobowe runiczne oraz prastara świątynia.
 Kamienie runiczne w Jelling
Król Gorm Stary, uznawany za założyciela pierwszej duńskiej dynastii, oparł się próbom nawrócenia na chrześcijaństwo podejmowanym przez niemieckich misjonarzy. Jego syn Harald Sinozęby w 960 r. przyjął chrzest i ogłosił chrześcijaństwo religią panującą w Danii. Dwa kamienie runiczne w Jelling z wyrytymi w X w. inskrypcjami są wyjątkowym dokumentem tych wydarzeń. Król Gorm stawia ten nagrobek swojej żonie Tyrze, pani Danii - tak w prostym tłumaczeniu brzmi napis wyryty przed 936 r. na mniejszym i starszym z kamieni. Na większym z głazów, znajduje się najdawniejszy znany ze Skandynawii wizerunek Chrystusa. Towarzyszą mu postaci z nordyckich mitów, a napis brzmi: Król Harald osadził ten kamień, aby przypominał jego ojca Gorma i matkę Tyrę. Harald podbił całą Danię i Norwegię, a z Duńczyków uczynił chrześcijan. Drewniany kościół w Jelling zbudowano z okazji przyjęcia chrztu przez Haralda, a do naszych czasów zachowała się nieco późniejsza, murowana świątynia. Po obu jej stronach wznoszą się kurhany grobowe. W jednym został pochowany król Gorm wraz z małżonką (później ich szczątki przeniesiono do kościoła), drugi stanowił prawdopodobnie rodzaj pomnika.
Źródło: Encyklopedia ,,Skarby kultury i przyrody UNESCO" wyd.,, Ibis", Poznań 2013
|